cadilar-bayrami

Bir Amerikan filminde mutlaka karşınıza çıkmıştır. Ellerinde kovalar tutan ve ilginç kostümler giymiş küçük çocuklara "Büyü mü şeker mi?" diye sorulur. Çocuk "şeker" derse şeker verilir, "büyü" derse büyüğün çocuğu etkileyecek bir maharet göstermesi gerekir. Tahmin ettiğiniz gibi, Cadılar Bayramı'ndan ya da Hallowen'dan söz ediyoruz. Aslında Amerikalılara özgü bir gün olan Hallowen artık ülkemizde bile kutlanıyor.

Myanmar'ın Cambaz Kediler

Cadılar Bayramı ve Kediler

Mumya Kediler Geri Dönüyor

Peki Hallowen ile kediler nasıl ilişkilenmiştir? Hallowen eski bir Kelt geleneğidir. Ürünlerinin hasadını yapan çiftçiler ürüne ve ölülere şükran sunarlar. Ölüler ise siyah bir kedi biçiminde yaşama dönerler ve ele geçirecek bir ruh ararlar. Köylüler korkutucu giysiler giyer ya da korkutucu bir görüntüye bürünürlürse siyah kedinin korkup kaçacağına inanırlar.

Bu Kelt geleneği, Hıristiyanlıkla birleşmiş ve Azizler Günü ile içiçe geçmiştir. Hıristiyanlık inancında hemen hemen her gün bir azize ya da azizeye adanmıştır. Bu sebeple günleri olmayan azizler için Azizler Günü ilan edilmiştir. Bu gün Cadılar Günü'ne denk gelmektedir. (Cadılar Bayramı, İngilizce'de "Hallowen Day" olarak geçer. "hallow" eski dilde kutsal anlamına gelmektedir.) Ama daha sonradan bugünün sadece Azizler için değil ölen tüm Hıristiyanlar için anılmasına karar verilmiş ve inançlı Hıristiyanlar bugünde komşu kapılarını çalarak ölülerin ruhu için çörek istemeye başlamışlardır.

Hıristiyanlıkla birleşen bu Kelt geleneği İrlandalı ve İskoç göçmenlerle Yeni Dünya'ya taşınmıştır. "Ruhları ele geçirmeye çalışan siyah kedi" miti ise çok geçmeden gelenekle ilgili olsun olmasın bir çok korku öğesini de bu geleneğe geçirmiştir. Cadılar ve vampirler bu korku öğelerinin başında gelir.

Cadılar, tüm Ortaçağ Avrupası'nın "temel korku efekti" gibidir. Vampirler ise gecikmeli olarak ancak 18. yüzyılda Avrupa korku dünyasına girebilmişlerdir. Tıpkı Neil Jordan'ın "Vampirle Görüşme" filminde olduğu gibi Fransa vampirli korkuların merkezi olmuştur. Hatta 18. yüzyılda başlayan vampir avına Fransız hükümeti bile karışmıştır.

Cadılar Bayramı'nda cadı ya da vampir kostümleri giymek artık bir gelenek haline gelmiştir. Tabii bu kurmaca korku, bir çok batıl inancı da beslemiştir. Cadılar Bayramı'nda gece giysileri tersinden giyip sokağa çıkanların mutlaka bir cadı ile karşılaşacağı da bu batıl inançlardan biridir.

Cadılar Bayramı artık bir eğlencedir. Ne ruhları ele geçiren kediler ne de anılan azizler kalmıştır. Tarih tarihe devrilmiş, gelenek geleneği devir almıştır. Geride ise bugün, keyifli bir eğlence kalmıştır. Korkuyla eğlenmek, eğlenmekten korkmaktan daha yeğdir